Windowsun TARİHİ

Windows 95
Microsoft, Windows 3.11 ve DOS 6.22 ikilisi sonrasında, kullanıcıların önünde bulunan bilgisayarlarda çalışacak yeni bir işletim sistemi çıkaracağını açıkladı. Bu yeni sistemde DOS?a gerek kalmıyordu. Kullanıcılar başından sonuna dek grafik ve dost bir ortamda çalışabileceklerdi.Bu yeni sistem 1995 içinde çıkarıldığı için Windows 95 olarak adlandırıldı. 1995?in Ağustos ayında tarihin gördüğü en büyük bilgisayar kampanyası eşliğinde piyasaya sürülen bu sistem çok tutuldu. Daha ilk haftada milyonun üzerinde satış rakamlarına ulaştı.

Windows 95?de DOS ortadan kalktı ama geriye doğru uyumluluk yüzünden büyük ödünler verildi. Örneğin, 32 bitlik olduğu söylenen Windows 95?de çok yoğun bir şekilde 16 bitlik kodlar kullanılıyordu. Ama bu sayede de daha önceki programlarla ve ürünlerle sorunsuz bir şekilde çalışma sağlanıyordu. Ayrıca Windows 95?in Tak-çalıştır (Plug-and-play) özelliği sayesinde bilgisayara yeni parçalar eklemek çok kolaylaşıyordu.

Windows 95?de bütün Windows DLL?leri ve destek kodları korumalı modda çalışıyordu. DOS uygulamalarını çalıştırmak için bir sanal makina (virtual machine) oluşturuyor ve bu makina üzerinde bir DOS kopyası çalıştırıyordu. Tak-çalıştır özelliği olmayan makinalarda bir kısım BIOS fonksiyonları için destek sağlıyor ve gerçel-mod sürücüler kullanan çok eski kartları bile destekliyordu. Windows 95 gerçel mod sürücüleri dışında tamamen korumalı modda çalışıyor ve Windows NT?nin 32 bitlik programlama arabiriminin bir alt kümesini kullanıyordu.

Windows 95, daha önceki Windows versiyonlarından daha iyi, daha hızlı ve daha güvenilir çalışmakla kalmıyor kullanıcıya yeni bir grafik arayüzü de getiriyordu. Bu arayüz çok tutulunca uyumluluğu sağlamak için Windows NT 4.0?a da yerleştirildi.

Yukarda saydığımız kısımlar dışında Windows 95 ile kullanıcıların elektronik posta ve iletişim gereksinimlerini karşılayan MAPI ve TAPI desteği, az sayıda bilgisayardan oluşan küçük bir bilgisayar ağını çok kolay kurabilme desteği de sağlanıyordu.

Windows 95?de her türlü program çalışıyordu ama bu işletim sisteminden en yüksek yararı sağlamak için 32 bitlik programlar kullanmak gerekiyordu. Windows 95?in yaygınlaşmasıyla birlikte yazılım firmaları hızla 32 bitlik program üretmeye başladılar. Windows 95 için üretilen 32 bitlik programların hemen hepsi NT üzerinde de çalışıyordu. Microsoft böylece yazılım piyasasını da istediği gibi 32 bitlik bir yapıya kavuşturdu.

Windows NT 4.0
Windows NT?nin en son versiyonu olan NT 4.0, 1996 yılında piyasaya çıktı. NT 4.0?daki en büyük yenilik 1995 yılında piyasaya çıkan Windows 95?in arayüzünü kullanması idi. Bunun yanısıra bir DNS sunucu hizmetinin işletim sisteminde yer alması ve grafik altsisteminin çekirdek kipine taşınması gibi bazı ufak tefek değişiklikler vardı. Ama özellikle grafik altsisteminin çekirdek kipine taşınmasıyla birlikte artan grafik performansı, bilgisayar destekli tasarım programı (CAD) üreticilerini NT?ye çekti. NT halen CAD için en çok tercih edilen platform niteliğini taşıyor.

Windows NT 4.0 geriye doğru uyumluluk konusunda Windows 95?in çok gerisindedir. Windows 95?in çalıştırdığı birçok DOS ve 16 bitlik Windows uygulamalarını NT 4.0 çalıştırmaz. Çalıştırmaması da gerekir. Çünkü bu çalışmayan programlar ya doğrudan donanıma müdahale eden ya da ciddi bir şekilde sistem bütünlüğünü ve güvenilirliğini ihlal eden programlardır. Bu türlü programları çalıştırmak istiyorsanız işletim sistemi olarak Windows 95?i seçebilirsiniz. Ama en iyisi programlarınızı yenilemektir.

Windows NT 4.0 piyasada büyük bir başarı sağladı ve sağlamaya devam ediyor. Şu anda hem Türkiye?de hem de dünyada en çok kullanılan ağ işletim sistemi Windows NT 4.0. Ağ işletim sistemleri pazarında başa güreşen ve yakın zamana kadar fiilen tekel olan Novell?in pazar payı gitgide küçülüyor. Bu güçlü rakibinden kısa zamanda sıyrılan NT 4.0?ın şu anda en büyük rakibi Linux. Linux, amatör ve kısıtlı bir proje olarak yola çıkmışken Microsoft?a bir seçenek bulmaya çalışan firmalar ve kişiler tarafından keşfedildi. Bu kişiler ve firmalar şu anda en küçük ortamlardan en büyük sunuculara kadar her ortamda Linux?u kullanma çabası içindeler.

Windows NT 4.0?ın iki versiyonu var: NT Server ve ve NT Workstation. Workstation versiyonu tek başına çalışacak bilgisayarlar için ya da az sayıda bilgisayarın kendisine bağlanacağı bilgisayarlar için kullanılıyor. Server versiyonu ise çok sayıda bilgisayardan oluşan ağlara hizmet vermek için kullanılabilecek bir sistem. Workstation versiyonunun çalışabilmesi için en az 12MB bellek gerekirken server versiyonu için en az 16MB bellek gerekiyor. Ama her iki versiyon için de aslında 32MB?dan aşağısı önerilmiyor.

Yukarda sırasıyla task-switching, cooperative multitasking, preemptive multitasking ve multiprocessing terimlerini açıkladık. Windows 95 ve Windows NT ile birlikte yeni bir terim daha karşımıza çıkıyor: Multithreading. Şimdi bu kavramı açıklayalım.

Bir task (görev) çalışmakta olan bir programdır. Bir program, kullanıcı tarafından çalıştırılan bir program olabileceği gibi sistem tarafından çalıştırılan programlar da olabilir. Örneğin, Windows?u başlattığınızda çalışan ortada hiçbir program yok gibi görünür. Oysa işletim sistemi, Explorer ya da Program Manager gibi programları, ağa erişim sağlayan programları, tanımlanmışsa yazıcı kuyruklarını çalıştırır durumdadır. Task yerine process (süreç) terimi de kullanılır.

Windows 3.1?de her bir uygulama tek bir göreve karşılık geliyordu. Windows 95 ve Windows NT?de ise bir uygulamada birden fazla görev bulunabilir. Bir uygulama içindeki işletilebilir en küçük kod parçasına,yani görev parçasına thread denir. Uygulamalarda birden fazla thread?e izin veren işletim sistemine demultithreaded denir. Windows 95 ve Windows NT multithreaded işletim sistemleridir. Multhtreaded yapı, uygulamaların içindeki küçük görevlerin (thread?lerin) birbirlerinden bağımsız çalışabilmelerini sağlar. Bu özellik en çok çokişlemcili (multiprocessing) sistemlerde işe yarar. Çokişlemcili sistemlerde işletim sistemi uygulamaları ya da uygulamaların içinde bulunan thread?leri sistemdeki işlemcilere dağıtır. Bu da sistem performansını önemli ölçüde arttırır. Ama tek işlemcili bir bilgisayarda bile multithreaded yapı performans artışı sağlar. Örneğin, Windows 95 için yazılmış bir elektronik tablolama programında thread?lerin birisi tablonun yeniden hesaplanması işi ile uğraşırken diğeri basım işlemi yapabilir.

Windows 2000
Microsoft, Windows NT 4.0?ın bir üst sürümü için adlandırma kuralını değiştirdi. Bu sürümün adı Windows 2000 oldu. Bu pek de parlak bir düşünce değildi ve diğer Windows ürünleriyle karıştırılmasına neden oldu. Hatta bu yüzden Windows 2000?in yeni sürümü için adlandırma kuralı tekrar değiştiriliyor. Windows 2000 Server?in yeni sürümü Windows Server olarak adlandırılacak.

Peki, 2000 yılının 17 Şubatında piyasaya çıkan Windows 2000 ne gibi yenilikler içeriyor? Baş yenilik dizin (directory) hizmetleri konusunda. ?Directory? terimi Microsoft tarafından uzun zaman sabit diskteki bölümleri göstermek için kullanıldı. Ama uzun bir süre önce Microsoft disk bölümleri için folder (klasör) terimini kullanmaya başladı. Dizin, şu anda, bir sistemdeki nesnelerin bilgisi demek. Örneğin, telefon dizini kişilerin ad ve telefon numarası bilgisini içerir. Bir işletim sisteminin dizini ise kullanıcıları, bilgisayarları, yazıcıları, paylaşım alanlarını vb. nesneleri içerir.

NT?nin bir dizin hizmeti vardı. Örneğin, User Manager for Domains programı ile dizin içindeki kullanıcılara, Server Manager programı ile de dizin içindeki bilgisayarlara erişebiliyordunuz. Ama bu dizinin bazı sorunları vardı: Yönetimi tutarlı bir arabirimle yapılmıyordu; her iş için ayrı ayrı programlar kullanılıyordu. Dizin içindeki nesnelerin sayısı üzerine sınırlar bulunuyordu. Örneğin, bir NT etki alanı içinde ortalama olarak birkaç bin kullanıcı tanımlanabiliyordu. Dizin hizmetlerini üstelenen bilgisayarlar (PDC ve BDC?ler) katı bir şekilde tanımlanıyordu: Normal sunuculardan PDC-BDC durumuna, PDC-BDC?lerden normal sunucu durumuna geçiş mümkün değildi. Bu ve benzer kısıtlamalar Windows 2000?in dizin hizmeti Active Directory?de giderildi.

Active Directory dışında Windows 2000, Plug-and-play desteği, USB desteği, enerji yönetimi desteği gibi yeni teknolojilere destekler de içeriyor. En güzel özelliklerinden birisi de NT?ye göre çok daha az yeniden başlatılması: NT?ye yeni bir hizmet, kart, protokol yüklediğinizde sistemi yeniden başlatmanız gerekir. Windows 2000?de toplam olarak altı-yedi yerde yeniden başlatmak gerekiyor.


Windows XP, Microsoft firmasının Whistler kod adı ile hazırlayıp 25 Ekim 2001 yılında piyasaya sürdüğü kilometre taşı olarak yerini alan işletim sistemidir.

Windows XP piyasaya sürülmeden önce korsana karşı çok güçlü önlemler alındı. Ürün etkinleştirme ile kullanıcıların yükledikleri ürünü en geç 30 gün içerisinde firma ile iletişime geçip etkinleştirme kodunu sisteme tanıtmaları gereklidir. Windows XP, daha önceki Windows sürümlerinden farklı olarak tamamen 32 bitlik Windows NT ve Windows 2000 çekirdekleri (kernel) üzerine kuruldu. Bu çekirdek sistem 16 veya 32 bitlik uygulamaları çalıştırabiliyor, mavi ekran hatalarını azaltıp CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunun kullanımını en aza indiriyor.

Bu işletim sisteminin çarpıcı özelliklerinden bir diğeri ise çok geniş sürücü veritabanına sahip olması. Böylelikle kullanıcılar yeni aldıkları bir donanımı sadece bilgisayara takarak anında kullanabiliyorlar. Windows XP, sürücüleri internetten (Windows Update'i kullanarak) otomatik olarak indirme ve güncelleme kabiliyetine de sahiptir.

Yeni işletim sistemi, yepyeni bir kullanıcı arayüzü ile geliyor. Daha önceki sürümlere göre daha yuvarlak ve renkli olan bu arayüz XP'nin kayda değer özelliklerinden birisidir.

2004 yılında Windows XP'ye bir hizmet paketi (Service Pack) eklendi. Windows XP Service Pack 2 ise 2004 yılında çıkarıldı. Bu hizmet paketi ile; bulunan güvenlik açıklarını yamalanıp sisteme yeni özellikler eklendi. Microsoft Bilgi Ağı'nda (Microsoft Knowledge Base) duyurulan haberlere göre 3. bir hizmet paketi yoldadır.

Windows Server 2003, Nisan 2003 de piyasaya çıkmıştır. Windows 2000 gibi, Windows Server 2003 ürünü de, küçük ve merkezi yönetimli kuruluşlardan geniş çaplı kuruluşlara kadar her çapta kuruluşun gereksinimlerine yanıt vermek üzere tasarlanmıştır. Ayrıca, Microsoft, Windows sunucu ürünü ailesini, kuruluşların Microsoft .NET özelliğinden tam olarak yararlanabilmesini sağlayacak biçimde geliştirmiştir.

Windows'un .NET adını taşıyan ilk sürümü olarak Windows Server 2003 ürünü Microsoft. NET Framework yapısını da içermektedir. Bu yapı geliştiricilerin XML Web hizmetleri oluşturmalarına ve bu hizmetleri geleneksel uygulamalarla birleştiren geleceğin uygulamalarını oluşturmalarına olanak verir. Böylece, uygulamaların oluşturulması, dağıtımı ve sürekliliğinin sağlanması basitleşirken, tamamen Web özellikli bir yapıya kavuşmak kuruluşların iletişimlerini, işbirliğini ve bağlantılarını daha ileri düzeylere getirmelerine olanak sağlayabilecektir.

Windows Server 2003 ürünü Windows 2000 Server sürümünü temel aldığından, müşterilerin bir Windows sunucu işletim sisteminden isteyebileceği (güvenilirlik, güvenlik ve ölçeklenebilme gibi) tüm temel işlevlere sahiptir. Windows Server 2003, sistem yönetiminde kolaylık ve güvenilirliği her kademede sağlamak için gereken çeşitli yenilikleri sunarken, varolan Windows 2000 tabanlı dizinlerle, Web, uygulama, ağ, dosya ve yazdırma hizmetleri ile de bütünleşebilecektir.

Microsoft Windows Server 2003 ailesi şu dört sürümden oluşmaktadır:

* Web Edition. Web hizmetleri ve ev sahipliği için tasarlanmıştır. Web hizmetlerinin ve uygulamalarının hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve dağıtılması için uygun bir platform sağlar.
* Standard Edition. Her çapta kuruluşun günlük gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlamıştır. Dosya ve yazıcıların ortak kullanılması, güvenli Internet bağlantısı, masaüstü uygulama kurulumunu tek merkezden yönetme ve çalışanlar, ortaklar, müşteriler arasında zengin bir işbirliği sağlama konularında çözüm sunar.
* Enterprise Edition. Her çapta kuruluşun genel amaçlı kullanımı için tasarlanmış olan Windows .NET Enterprise Server; uygulamalar, XML Web hizmetleri ve altyapı için uygun bir platformdur, yüksek düzeyde güvenilirlik, performans ve üstün bir verim sağlar.
* Datacenter Edition. En üst düzeyde ölçeklenebilme kapasitesi ve kesintisiz kullanım gerektiren, hayati derecede önem taşıyan uygulamalar için tasarlanmıştır.

Her Windows Server 2003 sürümü, müşterinin belirli ticari ve IT gereksinimlerini karşılayacak biçimde özelleştirilebilen işlevlere sahiptir.

Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin son üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn' kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür.
Windows Vista, kişisel bilgisayarlarda, dizüstü bilgisayarlarda ve media center PC'lerde kullanılan Microsoft Windows adlı grafiksel işletim sistemi serisinin en son ürünüdür. Vista, 25 Temmuz 2005'te yapılan resmi açıklamadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. 8 Kasım 2006'da Windows Vista'nın geliştirilmesi tamamlanmış sistem üreticilerine dağıtılmıştır. Kasım 2006 itibariyle bazı sürümler toplu lisans müşterilerinin, MSDN ve TechNet abonelerinin erişimine açılmıştır. Microsoft son kullanıcılar için Vista'nın dünya çapında çıkış tarihini 30 Ocak 2007 olarak açıklamıştır. Windows XP'nin çıkışından sonradaki bu beş yılık ara, temel Windows sürümlerinin çıkışı arasındaki en uzun zaman aralığıdır.
Gelecek NT-Dizisi ürün devamı

* Windows Vienna (önceden Blackcomb) (Windows NT 6.1/7.0) (ürünün sonraki adı belli değil)

2009-2010 tarihlerinde piyasaya sürülmesi hedefleniyor...
(Bu madde veya bölüm henüz piyasaya çıkmamış, geliştirilme aşamasında olan bir yazılım hakkındadır.
Spekülatif bilgiler içermesi muhtemeldir, ve belirtilen özellikler yazılımın çıkış tarihi yaklaşıp yeni haberler edinilene kadar büyük çapta değişebilirler.)
Microsoft Windows Vienna Codename Blackcomb, Microsoft'un 2010-2012 yılları arasında piyasaya sürmeyi planladığı bir işletim sistemidir. Microsoft, bu işletim sistemi üzerinde çalışmaktadır. Bu işletim sistemi 32-bit ve 64-bit platformlarını destekleyecektir. Henüz hiçbir BETA veya ALPHA sürümü yayınlanmamıştır